🧭 Giriş
Bir çalışanın şirkete maliyeti yalnızca maaş değildir. Sigorta primleri, yan haklar, eğitim, bonus/prim ve (varsa) ofis/ekipman gibi kalemler de toplam maliyetin parçasıdır. Bu yüzden sürdürülebilir büyüme ve doğru bütçeleme için Toplam İşveren Maliyeti (TCOW) kritik bir metriktir.
❓ Nedir?
TCOW, tüm çalışanların şirkete olan gerçek ve toplam finansal yükünü ifade eder. Hem doğrudan maaş ödemeleri hem de dolaylı maliyetler (yan haklar, eğitim, diğer giderler vb.) dahildir.
🧮 Nasıl Hesaplanır?
Formül (yıllık, kişi başı):
TCOW = Brüt Maaş + İşveren SGK Primi + Yan Haklar (sağlık, yemek vb.) + Eğitim + Bonus/Prim + Diğer (Ofis/Ekipman vb.)
Örnek Hesaplama (Yıllık, Kişi Başına):
| Kalem | Tutar (TL) |
|---|---|
| Brüt Maaş | 360.000 |
| İşveren SGK (yaklaşık %22*) | 79.200 |
| Özel Sağlık Sigortası | 12.000 |
| Yemek Yardımı | 24.000 |
| Eğitim Harcaması | 5.000 |
| Bonus/Prim | 20.000 |
| Diğer (Ofis/Ekipman/Servis vb.) | 10.000 |
| Toplam | 510.200 |
* Oranlar teşviklere/yasal güncellemelere göre değişebilir; şirket uygulamasıyla doğrulayın.
🎯 Neden Önemlidir?
- Gerçek İK bütçesi görünür olur (yalnız maaş değil, tüm kalemler).
- Yıllık bütçe ve sapma analizlerini besler.
- Departmanlar arası kıyas yapılmasını sağlar.
- Verimlilik (kişi başı gelir/maliyet) içgörülerini destekler.
- Outsourcing vs. in-house kararlarına veri tabanı oluşturur.
🔧 Nasıl İyileştirilir?
- Standart gider kalemleri tanımlayın; herkese aynı metodoloji.
- Yan hakları şeffaf izleyin; politika ve limitleri netleştirin.
- Departman bazlı raporlama kurun; destek fonksiyonları görünürleşsin.
- Prim/bonusu hedeflerle uyumlayın (ödül-maliyet dengesi).
- Remote/Hybrid ile ofis giderlerini optimize edin.
📊 Nasıl Takip Edilir?
- Excel/Sheets: Çalışan bazlı aylık veri → yıllık/kişi başı toplam → departman dağılımı.
- Önerilen Dashboard:
- Bar: Departman bazlı toplam TCOW
- Donut: Maliyet kalemlerinin oranları
- KPI: Aylık/Yıllık toplam
- Heatmap: Yüksek maliyetli çalışanlar
- Scatter: Kişi başı maliyet–performans
- ERP/HRIS entegrasyonu: Maaş/yan hak/harcama otomatik çekim, bordro ile eşleştirme.
- Power BI/Tableau: Maliyet–gelir–performans karşılaştırma, yıllık artış, döviz bazlı analiz.
📝 Sonuç / Yorum
TCOW, yalnızca finansın değil İK’nın da bütçe bilinciyle hareket etmesini sağlar. Verimli kaynak kullanımı, çalışan deneyimi ve kârlılık arasında köprü kurar. Her işe alım bir pozisyon değil, stratejik bir yatırımdır.
📚 Kaynaklar
- AIHR – Workforce Budgeting
- SHRM – Total Cost of Employment
- Mercer – Workforce Cost Optimization
- PwC – Human Capital Financial Impact
