🧭 Giriş
Bir çalışanın zaman zaman işe gelmemesi olağan olabilir; ancak bu durum sistematik bir hâl aldığında operasyonel süreçleri, ekip moralini ve iş gücü planlamasını doğrudan etkiler. İşte bu noktada Genel Devamsızlık Oranı devreye girer ve organizasyonda işe gelmeme düzeyini nesnel ve karşılaştırılabilir şekilde görünür kılar.
📌 Nedir?
Genel Devamsızlık Oranı, belirli bir zaman diliminde çalışanların izinli, mazeretli ya da mazeretsiz şekilde işe gelmedikleri sürelerin, toplam çalışma süresine oranıdır. Gün, saat veya vardiya bazında ölçülebilir.
🧮 Nasıl Hesaplanır?
Genel Devamsızlık Oranı = (Devamsızlık Süresi / Planlanan Toplam Çalışma Süresi) × 100
Örnek:
Bir ayda 200 çalışanın toplamda 40.000 saat çalışması planlandı.
Toplam devamsızlık süresi 1.200 saat olduysa:
→ (1.200 / 40.000) × 100 = %3 Genel Devamsızlık Oranı
🎯 Neden Önemlidir?
- Operasyonel Planlama İçin Kritik: İş gücü ihtiyacını ve vardiya dengelerini belirlemede kullanılır.
- Maliyet Etkisi: Devamsızlık, üretkenlik kaybı ve ek iş gücü ihtiyacı yaratır.
- Disiplin ve Motivasyon Sinyali: Artış, bağlılık ve iyi oluşta sorunlara işaret edebilir.
- Yasal Sınır Takibi: Aşırı devamsızlık, yasal/iş sözleşmesi sonuçları doğurabilir.
- Yerel Problemleri Gösterir: Departman ve şube bazlı kıyaslamalara uygundur.
🔧 Nasıl İyileştirilir?
- Politikaları Netleştirin: Şeffaf ve adil bir devamsızlık yönetimi politikası.
- Erken Uyarı Kurun: Eşiği aşan devamsızlıkları yöneticilere otomatik bildirim.
- Düzenli Raporlayın: Şeffaf takip, sorumluluğu artırır.
- Neden Bazlı Analiz Yapın: Tekrarlayan devamsızlık sistemsel olabilir.
- Esnek Çalışmayı Değerlendirin: Ulaşım, çocuk bakımı vb. engelleri azaltın.
📊 Nasıl Takip Edilir?
1) Excel / Sheets
- Devamsızlık kayıtlarını günlük girin.
- Planlanan toplam çalışma süresi ile oranlayın.
- Ay–yıl bazlı kıyaslamalar için tabloyu saklayın.
2) Dashboard Önerisi (Excel dosyasında hazırdır)
- Line Chart: Aylık devamsızlık trendi
- Bar Chart: Departmanlara göre oranlar
- Pie Chart: Devamsızlık neden dağılımı
- KPI Kartı: Hedeflenen vs. gerçekleşen
- Heatmap: Şube / Ünvan kırılımında yoğunluk
3) HRIS / Zaman Takip Sistemleri
- Kart/online giriş, vardiya yönetimi verileriyle entegrasyon.
- Aşım durumlarında otomatik alarm/e-posta.
📝 Sonuç ve Yorum
Devamsızlık yalnızca bir sayı değil, erken uyarı sinyalidir. Motive olmayan, tükenen veya kendini güvende hissetmeyen çalışanlar daha fazla devamsızlık gösterebilir. Bu yüzden Genel Devamsızlık Oranı, yalnızca İK değil, organizasyonel sağlık göstergesi olarak yorumlanmalıdır.
📚 Kaynaklar ve Notlar
• SHRM Absenteeism Reporting Standards
• CIPD Absence Management Survey
• AIHR HR Metrics Playbook
• HBR – Why Absenteeism is a Strategic KPI
